Rode draad

Voor het derde opeenvolgende jaar vormen de strategische doelstellingen van de FOD Financiën de rode draad van het jaarverslag. Deze doelstellingen werden vastgelegd in het managementplan 2012-2017. Ze vormen het ideaal dat de FOD Financiën nastreeft tegen 2017 en ook daarna¹. Het gaat om:

• de doeltreffendheid (resultaten)
• de efficiëntie (middelen om de resultaten te behalen)
• de dienstverlening (kwaliteit)

Om die doelstellingen te halen, vertaalt elke administratie en stafdienst ze jaarlijks in doelstellingen en in concrete initiatieven. In de rubriek ‘Highlights’ vindt u voor elke strategische doelstelling de realisaties van het afgelopen jaar. Doeltreffendheid, efficiëntie en dienstverlening zijn dus begrippen die u vaak zult terugvinden wanneer u het jaarverslag leest. Daarom stelt de zoekmachine met filters u ook in staat om de zoekresultaten te verfijnen op basis van die doelstellingen (naast thema’s, doelgroepen en betrokken entiteiten).

Werken met strategische doelstellingen

Elke organisatie moet zich een beeld vormen van wat ze in de toekomst wil worden. Waar wil de FOD Financiën op middellange en lange termijn naartoe? Welke doelen moet de FOD nastreven met de beschikbare middelen (personeelsmiddelen, financiële middelen, materiële middelen …)? Daarbij rekening houdend met de omgevingscontext die een invloed uitoefent op de organisatie. Deze omgeving bestaat uit de actoren waarmee de FOD Financiën rechtstreeks in contact staat (burgers, ondernemingen, leveranciers …) maar ook uit externe factoren (politieke, juridische, economische …). Die laatste zijn bovendien instabiel.

De strategische doelstellingen werden uitgewerkt op basis van een SWOT-analyse. De concrete initiatieven moeten erop gericht zijn om de strategische doelstellingen te behalen. Managementinstrumenten (zoals projectbeheer of beheerscontrole) staan daar uiteraard voor in. Ze gaan ook na dat deze initiatieven kunnen ingevoerd worden en dat ze indien nodig ook kunnen aangepast worden.

De strategische doelstellingen onder de loep

Doeltreffendheid, efficiëntie en dienstverlening zijn ruime begrippen, ze moeten verduidelijkt worden. Onder ‘dienstverlening’ wordt verstaan het werk (de diensten) dat de FOD Financiën levert ten voordeel van de gemeenschap, burgers en ondernemingen. Om de kwaliteit daarvan te verbeteren, hecht de FOD Financiën veel belang aan diensten online (Tax-on-web, MyMinfin …) ter beschikking stellen. Ook het project ‘leesbaarheid’ is een goed voorbeeld van dienstverlening. Daarbij worden typebrieven voor de belastingplichtigen herschreven (betalingsherinneringen verkeersbelasting, niet-reglementaire btw-betalingen, betalingsberichten voor de alimentatievorderingen …).

Voor sommigen is het onderscheid tussen ‘doeltreffendheid’ en ‘efficiëntie’ onduidelijk. Deze begrippen worden in het dagelijkse taalgebruik vaak verward. Ze zijn nochtans duidelijk verschillend. Efficiëntie (van het Engelse woord ‘efficiency’) is een tamelijk recent begrip, aangezien doeltreffendheid lang als de enige kwaliteit van een organisatie werd gezien. Doeltreffendheid hangt samen met het bereiken van een doel (een actie waarmee het resultaat wordt behaald wordt beschouwd als doeltreffend). Efficiëntie betekent een doel behalen tegen minimale kosten (een doel dat wordt bereikt tegen hoge kosten is inefficiënt, ook al kunnen we in dat geval van doeltreffendheid spreken).

Het gebruik van datamining in het kader van de fiscale verplichtingen is een voorbeeld van doeltreffendheid. Datamining gaat over gegevensbanken die op basis van algoritmes selectieve informatie opsporen en gebruiken (bijvoorbeeld te controleren dossiers). In 2014 werd een telefoondienst opgericht om contact op te nemen met schuldenaars van btw en bedrijfsvoorheffing . De telefoondienst nodigt hen uit om hun schulden te betalen voor de invordering wordt opgestart. Efficiëntie is het richtsnoer bij het aanpassen van de werkingsprocessen. Die werkprocessen worden herdacht om enerzijds het werk vlotter te laten verlopen en om anderzijds verspilling te vermijden .

Doeltreffendheid, efficiëntie en dienstverlening zijn binnen onze organisatie richtinggevende begrippen.

¹ In 2016 wordt dit managementplan vervangen door een bestuursovereenkomst met een duur van drie jaar.